Ikusmen defizita

Ikusmen defizit-a edo ambliopia duten haurrek, ikusten duten adin bereko hauren antzeko garapena dute, beti ere ingurunea antzekoa bada eta txiki-txikitatik estimulazioa izan baldin badute. Itsutasunak berez ez du inolako arazo intelektualik edo heldutasun-eragozpenik sortzen, dena den ezaugarri bereziak izaten ditu ikusmen defiziten bat duten haurren garapenak eta ondorioz, haur horien premiei erantzun behar zaie.

Munduari buruzko ezagutzak eta esperientziak ingurunearekin harremanak izateko moduak baldintzatzen ditu. Esperientziak, hitzezkoak, entzumenezkoak, ikumenezkoak eta usaimenezkoak izaten ditu. 

Ikusizko estimulazio-ezaren eraginez, lasaiegiak eta geldoegiak izatea gerta daiteke, haientzat ez baita existitzen gorputzaren bidez sentitu ezin dezaketena. Gauzak horrela, bitartekari-lanak egin behar ditugu ingurunea eta ikusmen-defizit-a duten haurrak harremanetan jartzeko, mugimendu estereotipatuak, ekolaliak, etab..sahiesteko asmoz.

Horrelako arazob at duen haur ugarik apur bat ikusten du oraindik. Ikusmen aztarna horretaz baliatzeko, beraz, zentzumenak eragiteko modalitate bat baino gehiago erabili beharko dugu, estimulatzeko eta motibatzeko.

Sintomak

• Begi bat desbideratzea
• Arbela edo telebista alde batez begiratzea
• Buruko minaz kexa izatea edo begirada difuminatua
• Begien klikatzea momentu oro
• Begiak igurtzi momentu oro
• Distaratsua den zerbaitera begiratzean begiak klikatu
• Irakurtzeko begiak asko aurreratu liburuaren danadalako orriari.
• Atzamarrekin jarraitu textu baten lerroa.

Zer atsegin zaie?

Ukimena da garatu dezaketen zentzumen garrantzitsuena, ukitze soilez, objektuen ezaugarriez jabetzeko eta identifikatzeko gai izan arte.

Bestalde, entzumenak ere eskaintzen die ikusmenak ukatzen diena. Egoki landuz gero, hainbat gauza lortzeko bidea emango die zentzumen horrek. Hobe moldatzen dira arte jarri eta inguruneko gako nahiz seinaleak antzemateko ihardueretan.

Haur txikien kasuan, entzumeari esker ohartemandako mezuak ukimenaren bidez osatu behar dira, horrela, pertzepzio-bide biak erabilita, objektuak antzemateko, espazioan kokatzeko eta non dauden jakiteko modua baitute haurrek. Soinuak lagungarriak dira aldez aurretik ukimenezko kontaktua izanez gero.

Zer nolako eragozpenak dituzte?

Mugimenduari dagokionez, nolabaiteko atzerapenak izan ditzakete arakatzera eta gertu dituen objektu nahiz pertsonen bila abiatzera bultzatzen ez baditugu, ikusten ez dituztenez ez baitute haiekiko jakinminik.

Hitzezko gaitasunak ongi garatzen diren arren, zenbaitetan denbora luzeagoa behar dute inguruko pertsonen eta objektuen ekintzak deskribatzeko. Gainera, kode grafikoak direla medio, bildutak informazioak eskuratzeko, lantzeko eta errepresentatzeko eragozpenak dituzte; ikusmen-aztarnak aprobetxatzen saiatu behar dugu eta ikusizko informazioaren ordez, entzuemenzkoa edo ukimenezkoa eskaini.

Nola lagundu diezaiekegu?

Behar den guztietan, kode alternatiboak eskainiz, inguruneak kulturari buruz emandako informazioa eskuratu ahal izateko, irakur-idazmena, irudiak eta horrelakoak ez baitira nahikoak egokituta edo handituta egon ezean.

Ukimena eta gaitasun psikomotorea erabiltzera bultzatuz, objektuen munduaz jabetzeko, inguruneko onjektuak aurkitzeko eta erabili ahal izateko. 

Nahi dituzten gorputzeko atalak erabiltzera bultzatuz eta elkarreraginak izateko aukerak emanez, ingurune fisiko eta sozialarekin esperientzia egokia izateko eta autoestima areagotzeko.

Eginkizunak burutzeko denbora luzeagoa emanez.

Braille sistemaren erabilera sustatu edo indartu

Ambliopia eta teknologiak

Gaur egun, dakigunez, teknologia berriak asko aurreratu dira. Badaude, teknologia berri horiek kolokan jartzen dutenak, baina badaude beste batzuk horien alde agertzen direla. Gaur egun oso pil-pilean dagoen gai baten inguruan hitz egiten gaudela jakinik, benetan teknologia horiek egokiak al dira haur hezkuntzatik erabiltzen hasteko? Batez ere, begiak izaten dira kaltetu daitezkeen zentzumena izan ere, teknologia berriak begien bidez antzematen ditugu eta horiek egiteko materialak askotan kaltegarriak suerta daitezke gehiegi erabiltzen baditugu.

Horrela, ambliopiaz hitz egiten gaudela, teknologia berrien erabilera ez da txarra izango begientzat, beti ere, kontuz eta aditasunez erabiltzen badigutu. Horien erabilera gehiegi sustatzen badugu, baliteke arazoak sortzea.

Ikusmen defizi-a pairatzen duten harruak asko dira gaur egun, baina lehen ere bazeuden defizit hau sufritzen zutenak ere. Jakinda, lehen teknologia berriak ez zeudela oso garatuta edo behintzat horien erabilera ez zen oso handia, esan dezakegu, teknologiaren errua ez dela defizit mota hau. Bai izan daiteke, teknologia berrien erabilera anitza hori sustatzea baina, horiek erabili barik ere ager daiteke.

Teknologia berriak erabiltzen jakitean dago gakoa, besterik ez.